Operacja w Orakzai
| Wojna w Pakistanie | |||
 Agencja Orakzai zaznaczona na żółto | |||
| Czas |
24 marca – 1 czerwca 2010 (data ogłoszenia zwycięstwa; następnie talibska partyzantka do końca roku) | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Operacja w Orakzai (urdu: Khwakh Ba De Sham)[3] – operacja prowadzona przez siły pakistańskie przeciwko talibom w Agencji Orakzai leżącej w Pakistanie.
Operacja rozpoczęła się 24 marca 2010 i była kontynuacją walk na Terytoriach Plemiennych Administrowanych Federalnie (FATA) kontrolowanych przez talibów. Operacja formalnie zakończyła się 1 czerwca 2010 deklaracją zwycięstwa przez armię pakistańską, to jednak nadal silne wpływy mieli talibscy rebelianci, w wyniku ich partyzantka trwała do końca 2010. W efekcie operacji oczyszczono Agencję Orakzai w 85% z obecności talibskiej oraz otwarto wszystkie zablokowane dotąd drogi.
Geneza
[edytuj | edytuj kod]Podjęcie walk z talibami na Terytoriach Plemiennych Administrowanych Federalnie przez siły pakistańskie miało miejsce w 2004 roku. Do starć dochodziło w Waziristanie. wyniszczające walki toczyły się tam ze zmiennym szczęściem, przerywane trzema rozejmami. We wrześniu 2006 doszło nawet do podpisania układu pokojowego, który na samych terytoriach plemiennych dawał względny spokój. Jednak napięta sytuacja w kraju spowodował wznowienie walk w Waziristanie w roku następnym. Do kolejnej umowy pokojowej doszło tam w maju 2008.
Wykorzystując chwilowe unormowanie sytuacji w Waziristanie, w sierpniu 2008 siły pakistańskie rozpoczęły ofensywę na terytoriach plemiennych Agencji Bajaur. Walki zakończył się sukcesem, a 28 lutego 2009, ogłoszono, iż Agencja Bajaur została całkowicie kontrolowana przez siły rządowe. Znaczna liczba bojowników tam walczących schronienie znalazła w Waziristanie, a także na innych terytoriach plemiennych m.in. w Orakzai.
Po sukcesach w walce z talibami w Dolinie Swat, walki zostały wznowione w Waziristanie, uznawanym za główny bastion rebeliantów. Szeroko zakrojona operacja zakończyła się śmiercią lidera Tehrik-i-Taliban Pakistan, Baitullaha Mehsuda, a także w grudniu 2009 całkowitym zajęciem Południowego Waziristanu. W międzyczasie oczyszczono Agencję Chajber. Jednym ze skutków tych operacji było przeniknięcie znacznej ilości talibów do Agencji Orakzai.
Na początku 2010 sytuacja w Waziristanie ustabilizowała się. Po zakończeniu ofensywy wszystkie Terytoria Plemienne Administrowane Federalnie oprócz Północnego Waziristanu i Agencji Orakzai były pod kontrolą rządu. W związku z tym pod koniec marca 2010 uruchomiono kolejną operację wojskową tym razem w Orakzai, zamieszkiwaną głównie przez Pasztunów.
Operacja
[edytuj | edytuj kod]24 marca
[edytuj | edytuj kod]Operacja rozpoczęła się w nocy z 23 na 24 marca 2010, kiedy wojsko pakistańskie składające się z 5 batalionów i paramilitarnych jednostek Frontier Corps (FC), wspierane przez lotnictwo (PAF) i ciężką artylerię, weszło do kontrolowanych przez talibów obszarów Orakzai[4].
W oczekiwaniu na wojskową ofensywę, domostwa w Agencji Orakzai opuściło 80% mieszkańców[5].
Do pierwszych walk doszło w miejscowościach Hashmat Khan Kili, Qeematkhel, Mirobak, Shna Naka, Anjani, Ferozkhel, Stori Khel, Khalil Kalay. Siły bezpieczeństwa umocniły zabezpieczenia w punktach wejścia do Agencji Orakzai, by zapobiec ucieczce duże ilości bojowników do Północno-Zachodniej Prowincji Pogranicznej (NWFP), która w kwietniu 2010 została przemianowana na Chajber Pasztunchwa. Zabezpieczone zostały przesmyki do Doaba, Thal i Hangu. Podczas ataku wojsk pakistańskich nie stawili dużego oporu, gdyż sporo nich rzuciło się do ucieczki[4].
Pierwszego dnia zginęło 23 rebeliantów – 12 w nalotach, 11 w walkach lądowych. Rannych natomiast zostało dwóch żołnierzy FC[4][6].
Zniszczono sześć kryjówek i bunkrów, zlikwidowano także centrum szkoleniowe dla bojowników[4].
Pierwszego dnia armia przejęła kontrolę nad Anjani, Zera, Chamjanna, Hashmat Khan Kili, Shna Naka, Mirobak, Qeemat Khel, Shantana i Feroz Khel[4].
25 marca
[edytuj | edytuj kod]Drugiego dnia ofensywy według różnych raportów zginęło od 58 do 67 talibów[7][8]. Rannych zostało też dwóch żołnierzy FC. Jeden z nich w walkach pod Mirobak, a drugi w ataku moździerzowym w Kalaya[7].
Generał Tariq Khan wydał oświadczenie, że operacja przebiega pomyślnie i zgodnie z oczekiwaniami[9].
Pakistańskie lotnictwo (PAF) zbombardowało zabudowania w Mamuzai i Daburai. Celami ataków były m.in. szkoły, meczety w których ukrywali się talibowie. W momencie ataku w jednym z budynków miał znajdować się jeden z liderów Maulvi Toofan. W Daburai zniszczono trzy kryjówki, zabijając łącznie sześciu talibów i raniąc pięciu. W wyniku wszystkich nalotów zginęło według różnych agencji informacyjnych między 44-61 rebeliantów. Czterech bojowników zginęło i jeden żołnierz został ranny w potyczkach pod Mirobak i Feroz Khel[7][10].
Pojmany został ponadto lokalny przywódca talibów Mian Gul. Zabezpieczono przy nim znaczną ilość granatów i broni. Poparcie dla talibów w walce z siłami bezpieczeństwa złożył Hafiz Sakhi – były talibski dowódca[7][10].
26 marca
[edytuj | edytuj kod]Trzeciego dnia zginęło 28-42 rebeliantów. Tak więc ogólna liczba zabitych przekroczyła 100 talibów. Po stronie wojsk rządowych zanotowano pięciu, bądź sześciu żołnierzy FC zabitych, natomiast 17-20 odniosło rany[11].
W nocy z 25 na 26 marca około 100-150 bojowników podjęło atak na Shna położony na obrzeżach Kalaya. Rebelianci uzbrojeni w karabiny maszynowe i moździerze zaatakowali z trzech stron jednocześnie. 26 marca przy pomocy lotnictwa wojska lądowe przeszły do kontrataku. Po kilku godzinach walk odbito punkt kontrolny w Shna. W starciach śmierć poniosło 21-32 talibów. Wśród zabitych byli islamiści z Afganistanu i Uzbekistanu. W walce zginęło również 5-6 żołnierzy[11][12].
Talibowie atakowali również w Mamuzai, gdzie dzień wcześniej doszło do krwawego nalotu. Później lotnictwo powtórzyło nalot na Daburai, Mamuzai, Khadizai i Ghiljo. Zginęło 7-10 bojowników, raniąc 10 innych[11][13].
Tego dnia przeprowadzono ewakuację ludzi pozostałych w swoich domach. W tym celu otwarto główne drogi, ale były strzeżone tak by nie mogli uciec nimi talibowie[13].
27 marca
[edytuj | edytuj kod]Czwartego dnia walk zginęło 16 rebeliantów. Armia straciła pięciu, bądź sześciu żołnierzy, a ok. 20 odniosło rany[14].
16 bojowników straciło życie w bombardowaniu ośmiu kryjówek i trzech pojazdów, którym poruszali się bojownicy. Ponadto w stronę bunkrów skierowano ogień artyleryjski. Talibowie postawili opór w miejscowościach Sultanzai, Daburai, Bizoti, Feroz Khel, Bazoqamar, Kata Kanrai, Utman Khel, Chundra/Jondar, Darra Garhi i Anjani[14][15].
W Orakzai bojownicy zabili dwóch członków plemienia Utman Khel, którzy mieli szpiegować na rzecz rządu. Znaleziono też ciała sześciu kierowców ciężarówek porwanych kilka dni przed rozpoczęciem ofensywy[15].
28 marca
[edytuj | edytuj kod]Kolejnego dnia ofensywy zabito 22-28 talibów. Po stronie wojsk rządowych nie odnotowano ofiar[16][17].
Do potyczki doszło pod Gajdar, gdy siły bezpieczeństwa niszczyły tamtejsze bunkry. W walce zabito od sześciu do dziesięciu bojowników. W starciach, które poprzedziły akcję niszczenia talibskich stanowisk zginęło pięciu rebeliantów. Po tych potyczkach wojsko zabezpieczyło miejscowość Gajdar, przejmując nad nim całkowitą kontrolę[16].
Rebelianci odpalili cztery rakiety, które spadły na miasto Kalaya. Pakistańskie lotnictwo zbombardowało później pozycje wroga pod Feroz Khel zabijając według różnych źródeł od pięciu do 12 talibów[18][19].
Około 15 tys. rodzin w wyniku ciągłych walk podjęło ucieczkę do Agencji Chajber[16].
29 marca
[edytuj | edytuj kod]Szóstego dnia ofensywy zabito 28 talibów. Rannych zostało 2-4 żołnierzy. Armia odpierała ataki talibów, aresztowała bojowników, a także atakowała z powietrza i niszczyła kryjówki[20][21].
Główne działania wojskowe prowadzono w miejscowościach Feroz Khel, Waziri, Mishti, Sara Mela i Zara Mela. W Mirobak talibowie zorganizowali zasadzkę na konwój wojskowy. Armia odpowiedziała ogniem zabijając ośmiu, bądź 11 bojowników i pojmała czterech innych w tym jednego z liderów Mir Fazala. Dwóch wojskowych odniosło obrażenia. Na stolice Agencji Orakzai – Kalayę spadły rakiety, w wyniku czego dwóch żołnierzy zostało rannych. Siły bezpieczeństwa przeszły do kontrataku, atakując napotkaną grupę talibów, zabijając pięć osób. Z kolei w nalotach na talibskie twierdze zginęło 13 rebeliantów. Żołnierze zabili kolejnych dwóch bojowników i aresztowano 14 podczas akcji poszukiwawczej, zajęto także rebeliancką broń i amunicję[20][21].
Siedmiu cywilów (w tym kobiety) zostało rannych w eksplozji miny-pułapki w Aliri nieopodal Feroz Khel. W Ghlijo znaleziono zwłoki czterech niezidentyfikowanych osób[22].
30 marca
[edytuj | edytuj kod]Tego dnia zabito 26-39 talibów[23][24]. Armia pakistańska nie odnotowała ofiar. Dowództwo wojskowe przekazało, że 65% terenów Orkazai jest pod kontrolą wojsk. Zapowiedziano dalsze ciężkie bombardowania[25].
Dzień rozpoczął się od nalotu na kryjówki rebeliantów w Arghanjo. Życie straciło w nim 20-21 talibów, a ok. 10-22 zostało rannych. Myśliwce przeprowadziły dodatkowe naloty na kryjówki rebeliantów w Anjani niszcząc trzy kryjówki i zabijając 6-210 talibów. Z kolei pod Stori Khel śmigłowce wystrzeliły pięć rakiet zabijając od sześciu do dziewięciu talibów. Naloty miały również miejsce w Mishti. Siły bezpieczeństwa przejęły kontrolę nad Anjani, Kharshah, Shiraz Garhi i Sultanzai. Aresztowano tam dziewięciu rebeliantów[23][24].
Dziewięciu członków rodziny zginęło kiedy rakiety odpalone źle obrały cel i spadły na dom. W Agencji Hangu, leżącej na południe od Orakzai schronienie znalazło 46 tys. rodzin[24].
31 marca
[edytuj | edytuj kod]Ósmego dnia operacji życie straciło 11 talibów. Siły bezpieczeństwa nie poniosły strat[26].
Ok. 80-100 rebeliantów uzbrojeni w rakiety, karabiny maszynowe, pasy materiałami wybuchowymi i samochodem z bombą o 2 w nocy zaatakowali posterunek żołnierzy FC w Jhansi leżącej w Chajber na północ od Agencji Orakzai. W bitwie trwającej sześć godzin zginęło 25 rebeliantów i sześciu żołnierzy. Rannych zostało 30 talibów i 15 żołnierzy. Atak przygotowali wspólnie talibowie z TTP i Lashkar-e-Islam. Z uwagi, iż bitwa miała miejsce na terenie Agencji Chajber, bilans jej ofiar nie jest liczony do operacji[27].
Lotnictwo przeprowadziło ostrzał wioski Mirobak. Zginęło w nich 7-10 talibów, zaś zniszczeniu uległo pięć bunkrów i kilka pojazdów. Nieznani sprawcy dokonali zamachu na przywódcę talibów Maulvi Toofan. Pod jego pojazdem na drodze z Mir Kalam Khel do Arghanjo zdetonowano minę IED. Następnie wybuchła wymiana ognia w której zginęło czterech bojowników[28].
Czworo cywili zostało rannych po uderzeniu rakiety w dom w Lerah. Z kolei dziewięciu innych osób odniosło obrażenia po zbombardowaniu domu w Mishti[28].
Talibowie przejęli pięć szkół w miejscowościach Spin Khada, Utman Khel, Dhand Gahri, Shalon Talab, i Toti Bagh oraz zniszczyli szpital w Marghan[29].
1 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]Dziewiątego dnia zginęło talibów 28 talibów. Siły bezpieczeństwa nie odniosły strat[30].
Bombardowanie z helikoptera miało miejsce w Feroz Khel, gdzie zginęło 10-18 bojowników i zniszczono trzy pojazdy, którym talibowie zamierzali prawdopodobnie uciec do Agencji Kurram. Naloty miały miejsce też w Bizoti i Gomeen, gdzie śmierć poniosło sześciu bojowników[31].
W Orakzai doszło do wymiany ognia między talibami pod dowództwem Maulvi Toofana i Maulana Rafiqa. Zginęło 4-6 rebeliantów. Walki wybuchły w Mishti wskutek nieporozumień i niekorzystnej sytuacji w jakim znaleźli się talibowie. W innym incydencie zginęła inna ważna talibska postać Zia ur Rehman na drodze z Ghiljo do Kalaya[31].
Podczas walk jeden z granatów uderzył w dom cywilny w Mian Mir Kalay, raniąc poważnie cztery osoby[31].
W ciągu 10 dni operacji schronienie w obozach dla uchodźców na terenie Hangu i Kohat znalazło 10 tys. cywilów[30].
2 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]2 kwietnia zginęło siedmiu, a pięciu zostało rannych talibów w bombardowaniach kryjówek w Sultanzai, Shakar Tangi, Saragara, Kasha i Anjani. Zniszczone zostały ponadto 2-3 kryjówki[32].
3 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]Kolejnego dnia operacji zginęło 30 rebeliantów. Zabitych zostało także sześciu żołnierzy, a 10 zostało rannych. Wojskowi zginęli podczas ataku na punkt kontrolny w Khersha. Partyzanci złapali także konwój wojskowy w zasadzkę między miejscowościami Goeen i Hindara. Atak odparto i zabito 13 rebeliantów. W odwecie ostrzelano kryjówki pod Anjani, Utman Khel i Aner Khel. Poległo 22 talibów[33].
4 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]Siły bezpieczeństwa zabiły ok. 40 talibów, a rannych zostało dwóch żołnierzy[34].
Rebelianci dokonali ataku na patrol wojskowy w Syed Khalil Baba. Żołnierze ostrzelani z moździerzy i rakiet odpowiedzieli ogniem. W starciu zginęło między 16 a 26 talibów, 15 zostało rannych, a ok. 10 aresztowano. Do potyczki doszło także w miejscowości Shna Kerpa. Tam w dwugodzinnej wymianie ogania śmierć poniosło 12 rebeliantów. Natomiast w walkach pod Andara zginęło ośmiu talibów. Podczas operacji zniszczono według różnych raportów 2-6 kryjówki[34][35][36].
5 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]Kolejnego dnia walk zginęło 15 talibów, a także jeden żołnierz. Talibowie zginęli w ostrzale helikopterowym w Miangano Kalay oraz w walkach w Bizoti. Tam w wymianie ognia poległ żołnierz pakistański[37].
6 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]Czternastego dnia operacji w wyniku bombardowania kryjówek zginęło 10 talibów. Pociski pakistańskiego lotnictwa spadły na Kasha, Saragara, Goeen oraz Sangara. Zniszczoną siedem kryjówek oraz dwa samochody, którymi poruszali się partyzanci[38].
Siły bezpieczeństwa rozpoczęły na dużą skalę operację poszukiwania talibów taktyką z domu do domu w Feroz Khel, Stori Khel, Sultanzai, Utman Khel, Zera, a także Aner Khel[38].
7 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]Kolejnego dnia walk śmierć poniosło 13 talibów, a 20 odniosło obrażenia. W wyniku bombardowań zniszczono siedem kryjówek. Armia poinformowała, iż zajęła wioski Feroz Khel, Anjani, Utman Khel, Syed Khalil, Shna Kerpa i Mirobak[39].
8 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]8 kwietnia nie odnotowano żadnych ofiar śmiertelnych w ludziach. Rebelianci jednak zaatakowali szkołę w Yousaf Talab Killay, raniąc dwoje dzieci[40].
9 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]Armia pakistańska zabiła 15 talibów, którzy zaatakowali posterunek w którym stacjonowali żołnierze. Grupa 100 talibów dokonała ataku maszerując z Agencji Chajber. W wyniku walk w Bizoti rannych zostało także trzech żołnierzy[41].
10 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]18. dnia zginęło 54 talibów w walkach pod Bizoti. Wymiana ognia rozpoczęła się po ataku rebeliantów na posterunek wojsk pakistańskich[42].
Pakistańskie lotnictwo zbombardowało pozycje rebeliantów w Chajber, leżącej na północ od Orakzi. W wyniku tego zginęło ok. 60 talibów z ugrupowania Lashker-e-Islam[43].
11 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]11 kwietnia zginęło 23 bojowników[44]. Po stronie sił bezpieczeństwa, obrażenia odniosło trzech żołnierzy[45].
10 talibów zginęło w potyczce pod Shireen Darra. Przyczyną wybuchu walk była akcja zaczepna partyzantów, którzy z pocisków rakietowych ostrzelali wojsko pakistańskie. Armia rządowa użyła w odwecie ciężką artylerię i lotnictwo. Zniszczono od trzech do pięciu kryjówek. W potyczkach pod Bizoti, Anjani, Stori Khel poległo kolejnych dziesięciu talibów[44].
12 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]W trakcie kolejnego dnia operacji zginęło 41 rebeliantów oraz dwóch żołnierzy[46], a dziewięciu odniosło rany[47].
Zabici to ofiary bitwy, która miała miejsce w Shireen Darra. Talibowie zaatakowali tam z broni maszynowych i pocisków maszynowych posterunek sił bezpieczeństwa. Wymiana ognia trwała trzy godziny. Wśród zabitych byli liderzy talibscy – Zewar Mulla i Safi-ur Rehman[47].
13 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]21. dnia operacji nie odnotowano żadnych strat.
14 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]Podczas 22. dnia operacji nie odnotowano strat zarówno wśród talibów jak i sił bezpieczeństwa.
Rzecznik armii pakistańskiej generał Athar Abbas ogłosił, iż w Orakzai walczy 7 tys. żołnierzy. Nie podano daty końcowej ofensywy, mimo iż zapewniano, iż operacja jest w końcowej fazie. Ogłoszono natomiast, że kolejnym celem wojska pakistańskiego będzie Północny Waziristan[48].
Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża ogłosił, iż dla uchodźców z Orakzai brakuje żywności oraz leków. Około 95 procent osób wysiedlonych znalazło schronienie w obozach dla uchodźców[49].
15 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]Ośmiu ekstremistów zginęło podczas bombardowań wiosek Goeen i Shireen Dara leżących w południowych partiach Orakzai. Oprócz tego zniszczono 2-3 kryjówki[50].
Rzecznik Laskar-e-Islam Zarr Khan, wydał oświadczenie w którym talibowie z tego ugrupowania wyrażają chęć na podjęcie rozmów z rządem[51].
16 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]Siły bezpieczeństwa zabiły 17 talibów, podczas zabezpieczenia miejscowości Sangara i Goeen w centralnej części Orakzai[52].
17 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]21 rebeliantów zabito w walkach w górach Sangara. Ponadto prowadzono ostrzał z helikopterów, w wyniku czego zniszczeniu uległy trzy kompleksy kryjówek talibów[53].
18 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]Armia pakistańska kontynuowała operację w górach Sangara. W wyniku walk zginęło ośmiu talibów oraz żołnierz FC[54].
Talibowie dokonali ataku rakietowego na cywilny dom w Sheikhan, w efekcie czego śmierć poniósł mężczyzna, a troje dzieci odniosło obrażenia[54].
19 kwietnia – 21 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]W dniach od 19 kwietnia do 21 kwietnia nie odnotowano ofiar operacji wojskowej.
W trakcie walk w Orakzai schronienie w obozach dla uchodźców w Kohat i Hangu znalazło ok. 800 rodzin. Organizacje humanitarne oceniły, iż dla zapewnienia godziwych warunków życia cywilom potrzeba 537 mln dolarów, podczas gdy Pakistan dysponował na ten cel sumą 170 mln dolarów[55].
22 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]Po trzech dniach względnego spokoju, armia rządowa rozpoczęła natarcie w wioskach Mishti i Kambar Masi na obszarze Sangara. Doszło tam do ataku rebeliantów na żołnierzy Frontier Corps (FC). W trzygodzinnej wymianie ognia zginęło 20 bojowników i jeden[56], bądź dwóch żołnierzy[57], a trzech odniosło rany. Następnie do walk przystąpiła ciężka artyleria, a pozycje rebeliantów zostały ostrzelane przez lotnictwo. W wyniku tego śmierć poniosło 11 kolejnych partyzantów, a co najmniej 23 zostało rannych. Trzech z nich zostało aresztowanych[56][57].
23 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]23 kwietnia w wyniku walk w Ferozkhel zabito 16 talibów, podczas gdy jeden żołnierz odniósł obrażenia[58].
Talibowie zburzyli żeńską szkołę w miejscowości Mamuzai[58].
24 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]24 kwietnia zginęło 20 talibów.
10 bojowników zginęło w wymianie ognia, gdy armia wypierała z terenu Sangara talibów[59]. Jeden żołnierz odniósł rany. Następnie pakistańskie odrzutowce zbombardowały i zniszczyły trzy kryjówki w Goeen, zabijając jednocześnie 10 rebeliantów[59].
25 kwietnia – 27 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]Siedmiu ekstremistów zabito w czasie ich ataku na posterunek wojska pakistańskiego, który miał miejsce 5 kwietnia. Atak w Goeen nastąpił we wczesnych godzinach porannych i został natychmiast odparty. Później lotnictwo pakistańskie zbombardowało miejscowości Kasha, Saiful Masi, Mishti i Sangara. Zniszczono siedem kryjówek, natomiast łącznie w obu incydentach śmierć poniosło 15 talibów[60].
26 kwietnia nie odnotowano walk w Orakzai. Natomiast w wymianie ognia w leżącym na północ Agencji Chajber, śmierć poniosło dwóch rebeliantów[61].
Dzień później talibscy bojownicy zaatakowali pakistańskich żołnierzy w Bizoti. Armia odparła atak zabijając ośmiu talibów. Pięciu rebeliantów aresztowano, podczas akcji poszukiwawczej w Mishti oraz Ferozkhel. Pięciu talibów zabito gdy ciężka artyleria i lotnictwo zbombardowało, kryjówki w Kasha[62].
28 kwietnia – 29 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]28 kwietnia podczas bombardowania artyleryjskiego obszarów w Mishti, Badgam i Shekhan zginęło 17 talibów w tym dwóch liderów Abdul Mateen i Abdul Malik[63].
Dzień później w czasie walk w Mishti oraz Shekhan zginęło 13 islamistów oraz pakistański żołnierz[64].
30 kwietnia – 2 maja
[edytuj | edytuj kod]30 kwietnia wojska pakistańskie zamordowały 30 talibów. Rebelianci dokonali atak na konwój wojskowy w Mir Ghar. W wyniku wymiany ognia zginęło 21 rebeliantów, a rannych zostało dwóch żołnierzy[65]. Kolejnych ośmiu talibów zginęło podczas natarcia w Goeen[66]. Czterech innych bojowników aresztowano. Partyzanci ostrzelali z rakiet obóz wojskowy w Spina Thana, w wyniku czego doszło do uszkodzenia ściany. Żołnierze przystąpili natychmiast do akcji zaczepnej w toku której zastrzelono jednego taliba[67].
1 maja zginęło 15 rebeliantów. Pakistańskie lotnictwo przeprowadziło bombardowanie w rejonach Kasha oraz Shaikhan. Śmierć poniosło 11 talibów, zniszczono także cztery kryjówki[68]. Natomiast w ostrzale artyleryjskim w Anjani i Esa Khel zginęło czterech talibów, a zniszczeniu uległy dwa schrony[69].
Czterdziestego dnia operacji doszło do masowego bombardowania pozycji talibów w Daburai i kilku przybrzeżnych wioskach. Rakiety, które spadały na tereny zajmowane przez talibów doprowadziły do śmierci co najmniej 40 bojowników. Kompletnemu zniszczeniu uległo ich 10 kryjówek[70]. Dwóch pakistańskich żołnierzy odniosło rany w ataku rakietowym rebeliantów w Mishti[71].
3 maja – 6 maja
[edytuj | edytuj kod]3 maja rebelianci dokonali ataku na punkt kontrolny założonych przez pakistańskich żołnierzy. Wojskowi odpowiedzieli ogniem, odepchnęli talibów i przeszli do ataku, zabijając 13 ekstremistów[72]. Strona pakistańska straciła dwóch żołnierzy Siły bezpieczeństwa poinformowały, iż miasta Stori Khel, Kalaya, Feroz Khel, Anjani, Hasmat Khel oraz Hasan Khel zostały całkowicie zabezpieczone przez talibami[73].
W kolejnych dwóch dniach operacji nikt nie zginął.
5 maja ok. 5 tys. uchodźców rozpoczęło powroty do domostw w południowy Orakzai. Armia zabezpieczyła tam bowiem większą część regionu[74].
Natomiast 6 maja zginęło 26 talibów. W walkach lądowych żołnierze zabili w Daburai 15 talibów. Kolejnych sześciu ekstremistów poległo w walce z miejscową milicją lojalną rządowi w Islamabadzie. Do starć doszło pod Sara Gara. Z kolei rebelianci wystrzelili rakiety na miasto Kalaya, raniąc jednego żołnierza. Armia odpowiedziała ogniem zabijając pięciu bojowników[75].
7 maja – 9 maja
[edytuj | edytuj kod]7 maja zginęło 13 rebeliantów. Ośmiu bojowników zostało zabitych w starciu pod Daburai, natomiast pięciu kolejnych w bombardowaniu w różnych sektorach Orakzai. Zniszczeniu uległy także dwie kryjówki[76][77].
8 maja siły bezpieczeństwa zabiły 15 rebeliantów. Siedmiu bojowników zginęło w wymianie ognia po ataku talibów na oddział wojsk w Daburai. Czterech kolejnych życie straciło w walkach pod Shahu Khel[78], a czterech innych w bombardowaniach w Chappar Masti[79].
9 maja armia zdobyła miasto Daburai do którego wjechały czołgi. Podczas walk o miasto w których udział brało też lotnictwo zginęło 37 rebeliantów, a 28 zostało rannych. Pięciu żołnierzy odniosło obrażenia[80]. Ponadto w walkach w Mandati Killay zginęło dziewięciu bojowników, a czterech żołnierzy zostało rannych. Kolejnych 18 talibów poniosło śmierć w bombardowaniach ich pozycji w miejscowościach Kasha, Dano Killay, Sangara i Khawro Killay[81].
10 maja – 13 maja
[edytuj | edytuj kod]10 maja rebelianci zaatakowali wojsko w miejscowości Mandati, w odwecie za ich wyparcie z Daburai. W kilkogodzinnej bitwie poległo 10 żołnierzy oraz 30 rebeliantów. Atak w ostateczności odparto, lecz był to najkrwawszy dla wojska pakistańskiego dzień od początku operacji[82].
11 maja pakistańskie lotnictwo przeprowadziło bombardowania w Mishti, Saam i Kol, zabijając ośmiu talibów i niszcząc trzy obozy szkoleniowe[83].
12 maja nie odnotowano ofiar w toku działań militarnych. 13 maja także w Orakzai nikt z walczących nie poniósł śmierci. Walki skoncentrowały się w Chajber, gdzie zabito 10 rebeliantów i aresztowano 57[84].
14 maja – 16 maja
[edytuj | edytuj kod]Pakistańska artyleria zbombardowała 14 maja terytoria wiosek Kasha i Shakar Tangi, zabijając siedmiu rebeliantów[85].
16 maja lotnictwo i artyleria zbombardowała pozycje talibów w wioskach Ghiljo, Khadizai, Gujar Killay, Hasanzai Darra, Wali Qambar, Tarangi i Daburai. W wyniku tego poległo aż 35 bojowników. W starciu lądowym pod Kol żołnierze zabili 18 rebeliantów, a aresztowali 30[86]. 98% cywilów z południowego Orakzai znalazło schronienie w obozach dla uchodźców[87].
17 maja – 20 maja
[edytuj | edytuj kod]17 maja talibowie zaatakowali żołnierzy w swoich bazach z rakiet i moździerzy. Zginęło dwóch żołnierzy, a pięciu zostało rannych. Następnie wojsko przeprowadziło odwet w wyniku którego śmierć poniosło 25 rebeliantów[88].
18 maja w walkach pod Kol i Daburai zginęło ośmiu rebeliantów, natomiast dwóch żołnierzy odniosło rany[89].
19 maja ok. 200 rebeliantów napadło na punkt kontrolny w Darra Saam. Talibowie zaatakowali żołnierzy z ciężkiej broni i rakiet. W ciężkiej, trzygodzinnej bitwie zginęło 40-60 rebeliantów, a także 2-4 żołnierzy, a 20 zostało rannych. W walce zostały użyte czołgi oraz artyleria[90][91][92][93]. Następnie pakistańskie lotnictwo zaatakowało rebeliantów w Daburai, zabijając pięciu talibów i niszcząc kilka kryjówek[92].
20 maja helikopter zbombardował Daburai w wyniku czego śmierć poniosło 25 rebeliantów[94].
21 maja – 23 maja
[edytuj | edytuj kod]
21 maja dwóch żołnierzy zostało rannych, zginęło 10 partyzantów po ataku na posterunek w Daburai. Armia zabiła także dziewięciu rebeliantów w walkach pod Mulla Khel. Z kolei lotnictwo zbombardowało pozycje rebeliantów w Zakhtan oraz Kaul, zabijając 12 bojowników i niszcząc cztery kryjówki[95].
22 maja rebelianci zastawili pułapkę w Darra Saam, raniąc w niej dwóch wojskowych. W odpowiedzi lotnictwo zbiło 31 talibów[96].
23 maja w kolejnych bombardowaniach talibskich pozycji zginęło 19 rebeliantów, zniszczeniu uległy trzy kryjówki[97].
24 maja – 27 maja
[edytuj | edytuj kod]24 maja nie odnotowano ofiar operacji. Dzień później grupa 50 talibów zaatakowała oddział sił bezpieczeństwa w Daburai. Na pomoc żołnierzom przybyło lotnictwo, za pomocą którego zabiło 12 rebeliantów, zniszczono też osiem obozów szkoleniowych[98].
26 maja w bombardowaniach pod Khadizai and Ghiljo, zginęło 15 bojowników, 10 zostało rannych, zniszczono też cztery kryjówki[99].
27 maja kontynuowano bombardowania, pozbawiając życia kolejnym 32 ekstremistom. W walkach udział brała także pakistańska artyleria[100].
28 maja – 31 maja
[edytuj | edytuj kod]28 maja odrzutowce kontynuowały bombardowania na wielką skalę, w wyniku czego zginęło 80 rebeliantów. 60 zostało rannych, zniszczono 15 pojazdów wyładowanych ładunkami wybuchowymi. Siły bezpieczeństwa poinformowały, iż objęły kontrolę nad Arha Guld, Knadao, Threy Sotay, Supaka Kandoi i Khatango Ghar. W Mishti jeden żołnierz zginął wskutek wybuchu miny-pułapki[101].
29 maja w nalotach w Ghiljo oraz Daburai, śmierć poniosło 11 bojowników, kompletnemu zniszczeniu uległy cztery kryjówki górskie. Dwóch żołnierzy zginęło w Daburai, po wybuchu miny przydrożnej, na którą najechał pojazd przewożący żołnierzy[102].
30 maja w bombardowaniach w Ghiljo, Ghuz Garh, Tali, Tore Kandi zginęło 15 talibów, 13 zostało rannych. Zniszczonych zostało też 5 kryjówek. W sześciogodzinnej wymianie ognia w wioskach Mulla Khel, Rangi Kandu, Mir Garh, Drai Choti i Sumpag, poległo 22 partyzantów[103].
31 maja pakistańskie siły lotnicze prowadziły zmasowane naloty w rejonach Ghiljo, Mamuzai, Tor Kanray, Kasha, Narek, Rabia Khel, Aakhel, Ismail Zai, Tali i Gor Garh zabijając 42 rebeliantów i niszcząc siedem kryjówek. Wśród zabitych był Ihsan Farooqi – jeden z ważniejszych dowódców Talibanu w Orakzai[104]. Kolejnych 15 talibów zginęło w walkach lądowych w Daburai i Ali Khel[105].
1 czerwca: pakistańska deklaracja zwycięstwa
[edytuj | edytuj kod]1 czerwca wojsko pakistańskie oficjalnie ogłosiło zwycięstwo nad talibami w Orakzai. Dowódca armii gen. Ashfaq Parvez Kayani złożył wizytę żołnierzom w Agencjach Orakzai oraz Kurram. Kayani spotkał się także ze starszyzną plemienną podczas dżirgi w Kalayi, gdzie dziękował za wsparcie i prosił o dalsze wsparcie w procesie pokojowym[106]. Równocześnie zakończono operację w sąsiedniej Agencji Kurram, gdzie od września 2009 zginęło 18 żołnierzy i ponad 200 talibów. Armia ogłosiła, iż kontrolowała 80% terenów Kurram[107].
Zdaniem mieszkańców i obserwatorów nadal połowa obszaru Agencji Orakzai faktycznie była pod kontrolą talibów, mimo utraty ok. 1,5 tys. bojowników (podczas gdy po stronie pakistańskiej tylko 35 żołnierzy poniosło śmierć). Armia odniosła niewątpliwy sukces w Południowym Orakzai, gdzie np. miasto Daburai było całkowicie bezpieczne od talibskiej rebelii, jednak w środkowych i północnych sektorach Agencji silne wpływy nadal mieli rebelianci, którzy kontrolowali m.in. miasta Mamuzai i Ghiljo. W Północnym Orakzai nadal działali talibowie z Waziristanu, Swat i Bajaur, którzy byli wspierani przez sojuszników z Islamskiego Ruchu Uzbekistanu[108].
Na froncie jednak walki nie ustały. Pakistańskie helikoptery nadal kontynuowały naloty. W dniu deklarowanego zwycięstwo w miejscowościach Teri i Kot Kalay w południowych rubieżach Orakzai zginęło 20 bojowników. Wśród zabitych byli zagraniczni rebelianci[109].
Partyzantka talibów
[edytuj | edytuj kod]Czerwiec: kontynuacja walk
[edytuj | edytuj kod]Rzecznik prasowy armii pakistańskiej gen. Athar Abbas powiedział 2 czerwca, że większe skupiska rebelii w Orakzai zostały skutecznie wyeliminowane. Zabezpieczona została także strategiczna droga do Przełęczy Chajberskiej. Abbas podkreślił, że pozostały niewielkie kieszenie oporu w regionie i dla stabilizacji operacja będzie kontynuowana[110].
W nalotach 2 czerwca w miejscowościach Kasha, Teri, i Toti Mela zginęło 20 talibów, zniszczono także cztery kryjówki[110]. W dniu kolejnym rejonach Jamal Mela, Mian Chana i Mula Thap w ostrzałach z powietrza poległo dziewięciu partyzantów. Natomiast w ostrzale moździerzowym wykonanym przez Pakistańczyków, poległo pięciu cywilów – troje dzieci i dwie kobiety[111]. 4 czerwca 10 talibów zostało zabitych w nalotach w Kasha, Toti Mela i Teri. Zniszczono cztery kryjówki[112].
5 czerwca doszło do potężnego uderzenia z powietrza w miejscowościach Ghiljo, Tali, Mamuzai, Saifal Darra, Mulla Patti, Toti Mela, Tor Kanay, Sara Gara i Shakar Tangi, czyli tam, gdzie talibowie nadal mieli swoje wpływy. Zginęło 25 rebeliantów, a zniszczeniu uległo dziewięć górskich kryjówek wykorzystywanych przez talibów. Tego dnia siły lądowe weszły do Ghiljo, zabijając w walkach 13 bojowników. Walki trwały trzy godziny, podczas których strzelano rakietami oraz moździerzem[113]. 6 czerwca podczas spotkania plemiennego – szury – miał atak talibów. Wojsko pakistańskie szybko zareagowały, a w walce zginęło 13 napastników. 15 rebeliantów zginęło w starciach w Zakhtan i Balkhtan, po których zabezpieczono miejscowości. W bitwie o Ghiljo zginęło ponad 20 rebeliantów. Kolejnych dziewięciu talibów zabito w rejonach wiosek Kasha i Toti Mela[114].
Kontynuowano walki w Orakzai Północnym, gdzie rebelia talibska była najsilniejsza. Bojownicy zaatakowali tam 7 czerwca w miejscowości Mazid Ghari patrol sił bezpieczeństwa. W dwugodzinnych walkach zginęło 15 talibów. W ostrzale artyleryjskim w Mamuzai uszkodzeniu uległo 10 domów[115]. Natomiast 12 rebeliantów poniosło śmierć w nalotach w Ismail Zai[116]. 8 czerwca zginęło sześciu żołnierzy, a 20 zostało rannych po ataku w wiosce Karonchki pod Ghiljo. Konwój pakistańskich żołnierzy odpowiedział ogniem, w wyniku czego poległo 40 talibów[117]. 9 czerwca miała miejsce trzygodzinna walka pod Daburai. Zginęło w niej 11 rebeliantów, a trzech żołnierzy odniosło obrażenia. Natomiast w potyczce pod Mishti poległo ośmiu kolejnych talibów[118]. 10 czerwca helikoptery bombardowały miejscowości Daburai i Ghiljo w wyniku czego śmierć poniosło 10 partyzantów[119].
Pakistańskie myśliwce zbombardowały pozycje rebeliantów w Orakzai Północnym w miejscowościach Ghiljo, Anjerki, Nander Mela, Khadizai, Mullah Batai, Kot Killay, Inzarkay i Daburai. W walkach lądowych użyto artylerię. Ofensywa z dnia 12 czerwca przyniosła 12 talibskich ofiar. Zniszczeniu uległy cztery kryjówki, a także osiem domów cywilnych[120][121]. Rebelianci zburzyli cztery szkoły do których uczęszczały dziewczynki[122]. 13 czerwca nie odnotowano ofiar operacji. Zamknięcie dróg doprowadziło do braku możliwości dostaw żywności, paliwa i wyposażenia medycznego dla ludności cywilnej pozostających w Agencji[122]. 14 czerwca dziesięciu rebeliantów zginęło w Orakzai Północnym w ostrzałach wiosek Ghunda Mela, Nek Kot, Badam Killay i Shahdala. Zniszczeniu uległy dwie górskie kryjówki[123].
19 czerwca czterech talibów zginęło podczas operacji wojskowej w obszarze Ahung (górna część Agencji Orakzai)[124]. Równolegle walki wybuchły po raz kolejny pod Daburai, jednak bilans tamtejszych ofiar nie jest znany. 20 czerwca w całodniowych nalotach pod Kot Killay, Khotak, Tor Sam, Mamuzai, Jabba i Sama Bazaar, życie straciło ok. 70 partyzantów Jeden z pocisków trafił w dom cywilny w Mamuzai powodując śmierć czterech cywili. Jeden z lokalnych dowódców talibów był jedną z pięciu ofiar wybuchu miny-pułapki Sheikhan. Do wybuchu ładunku doszło podczas jego podkładania[125][126]. Do zajętych przez wojsko rejonów Orakzai Południowego zaczęli powracać uchodźcy[125].
21 czerwca trzech pakistańskich żołnierzy zginęło, a pięciu zostało rannych w ataku talibów na patrol wojskowy w Kasha. Talibowie w walce używali rakiet. Siły bezpieczeństwa odpowiedziały ogniem zabijając 10 ekstremistów. Tym samym liczba zabitych żołnierzy od rozpoczęcia operacji przekroczyła 50 i wyniosła 52[127]. 22 czerwca myśliwce zbombardowały pozycje talibów w Nandar Mela, Hai Toey, Stur Killay i Petavky w Orakzai Północnym, zabijając ekstremistów. Natomiast w walkach lądowych pod Spedar Killay, Swaro, i Kot Killay w Orakzai Północnym zginęło czterech żołnierzy, 12 zostało rannych oraz 38 bojowników[128]. 23 czerwca rebelianci zaatakowali żołnierzy pakistańskich w Daburai. Zginęło 24 bojowników oraz jeden żołnierz, a dziewięciu odniosło rany[129].
24 czerwca w nalotach pod Ghandakai zginęło ośmiu bojowników. Zniszczeniu uległo kilka kryjówek[130]. Rzecznik wojska gen. Athar Abbas poinformował, iż do Orakzai Północnego napływają bojownicy, który dokonali przegrupowania[131]. 25 czerwca wojsko lądowe zabiło 10 bojowników podczas wymiany ognia w Anjani w Orakzai Południowym. Dwóch żołnierzy odniosło rany[132]. 26 czerwca ośmiu rebeliantów poniosło śmierć w nalotach pakistańskiego lotnictwa w Ismail Zai. Kolejnych sześciu zginęło w Kotak i Kot Killay. Wioski leżą w Orakzai Północnym[133]. 27 czerwca wojska lądowe i lotnictwo zabiło w Mamuzai ośmiu talibów[134]. W wyniku nalotu tego samego dnia późnym wieczorem zniszczony został prowizoryczny szpital prowadzony przez talibów. W bombardowaniu zginęło 40 rebeliantów[135].
28 czerwca około 15 talibów zginęło w walkach lądowych pod Daburai. W ostrych starciach ciężko rannych zostało trzech żołnierzy. W innej potyczce pod Bakar Ghari poległo ośmiu następnych partyzantów[135]. 12 rebeliantów zginęło, a trzech żołnierzy odniosło rany w czasie ataku talibów w Sanpaga Kandao, który miał miejsce 29 czerwca[136]. 30 czerwca w bombardowaniach w Orakzai zginęło około 20 talibów[137].
Lipiec
[edytuj | edytuj kod]3 lipca czterech talibów zginęło w wymianie ognia w Sanpaka Kandao Orakzai Północnym po ataku na siły bezpieczeństwa. Z kolei w Orakzai Południowym w Sangara w walkach poległo sześciu talibów[138]. Rezultatem bombardowania pozycji rebeliantów 4 lipca w Mamuzai, Khadizai, Molazai, Daburai i Alikhel w Orakzai Północnym była śmierć 12 bojowników. W wyniku wybuchu miny w Mishti Mela dwóch pakistańskich żołnierzy zostało rannych[139]. 5 lipca w wyniku nalotów na pozycje w Jabba, Sama i Mamuzai poległo dziesięciu partyzantów[140]. 8 lipca w bombardowaniach w Daburai, Khadizai, Mamuzai i Mulla Badai zniszczeniu uległy cztery kryjówki, zginęło także 15 rebeliantów[141].
Podczas nalotów 9 lipca zginął ważny talibski dowódca Wasi-ur Rehman. Był wśród 22 kolejnych zabitych[142]. 10 lipca był kolejnym dniem bombardowań. Tym razem pod Akhwankot, Tarri i Mamuzai zginęło 15 bojowników. W odpowiedzi talibowie zaatakowali wojskowy posterunek w Khadezai. Ranili sześciu żołnierzy, którzy jednak odpowiedzieli ogniem, zabijając 20 agresorów[143]. Kolejnego dnia wojsko lądowe, odrzutowce, helikoptery oraz artyleria zaatakowały broniących się talibów w Orakzai Północnym w rejonach wiosek Torask, Baliana, Qaum Sok, Mazeed Garhi i Sara Mela. W ciężkich starciach zginęło 22 talibów[144]. 12 talibów zginęło, a dwóch żołnierzy FC zostało rannych w osobnych walkach w Kot Killay[145].
12 lipca jeden żołnierz zginął, a czterech zostało rannych w wyniku wybuchu bomby w Orakzai Południowym[146]. 13 lipca, jak poinformowało wojsko zginęło co najmniej 100 talibów w bitwie pod Daburai. Jeden żołnierz odniósł rany[147]. W nalotach dzień później pod Kasha, Srigaray, Khori, Mamuzai i Shakar Tangi zginęło 24 rebeliantów[148]. Dwóch lokalnych dowódców było wśród 15 zabitych 15 lipca po bombardowaniach w Ghundaki Killay, Mishti Kandi, Daburai i Saiful Darra w Orakzai Północnym. Zniszczono także dwa bunkry[149].
17 lipca w nalotach na Arghanjo, Mamuzai i Jandrai zginęło 18 rebeliantów[150]. 18 lipca, 15 talibów zginęło w bombardowaniu helikopterowym w Saiful Darra, Ut Mela i Shakar Tangi. Tego samego dnia wieczorem w powtórnych nalotach tym razem w Daburai, Ali Khel, Mamuzai i Ghiljo poległo 10 kolejnych ekstremistów[151].
19 lipca wojska lądowe objęły kontrolą miasto Ghiljo w północnym Orakzai i rozpoczęły pochód ku Khadezai i Mamuzai. Tego dnia w bombardowaniach zginęło 20 talibów[152]. Dwa dni później trzech żołnierzy zginęło, a sześciu odniosło rany w walkach pod Daburai. W potyczce śmierć poniosło także 40 talibów[153]. W wyniku bombardowań pozycji talibów 22 lipca pod Ghundakai, Khadezai, Lapti i Anjar Patai w północnym Orakzai, zginęło 15 rebeliantów. Wojska naziemne rozpoczęły wycofywanie czołgów i artylerii z Ghiljo. Wówczas w wyniku potyczki pod Sarki Khel, zginęło 24 talibów[154].
23 lipca w bombardowaniach zginęło 29 talibów w tym dwóch lokalnych liderów, Zahidullah i Suleman Mehsud[155]. 25 lipca w podobnych nalotach poległo kolejnych 24 rebeliantów. Wojsko pakistańskie weszło do miasta Daburai[156]. 27 lipca siły bezpieczeństwa zabezpieczyły tereny wokół miejscowości Sheikhan Daburai i Khwaja Khizar. Przejęto na nich znaczne ilości broni, talibskie rakiety[157].
Pod koniec lipca Pakistan nawiedzony został przez katastrofalną powódź, która w znacznej mierze spowolniała działania militarne. Kataklizm dotknął w północnej części kraju 20 mln ludzi, zginęło ponad 1600 osób[158][159].
Kolejne miesiące
[edytuj | edytuj kod]1 sierpnia w bombardowaniach pozycji talibskich zginęło 15 rebeliantów, a zniszczeniu uległy cztery kryjówki. Po nalotach doszło do potyczki lądowej, jednak brak informacji o ewentualnych ofiarach[160]. 2 sierpnia dwóch żołnierzy odniosło rany w ataku rebeliantów na wojskowych pod Daburai. Żołnierze odpowiedzieli ogniem, mordując 12 talibów[161].
19 sierpnia w walkach w górzystym regionie Tapu poległo 19 talibów oraz jeden żołnierz[162]. W kolejnych dwóch następnych dniach zabito ośmiu talibów. Zginął też jeden wojskowy[163]. 25 sierpnia poległo 13 talibów w tym trzech kluczowych dowódców[164].
Na początku września armia pakistańska przyznała, iż kontroluje 90% obszaru Orakzai[165]. 10 września 7 napastników zaatakowało miejscową szkołę wyższą i zabiło 4 studentów. Wkrótce napastnicy zostali zabici przez milicję plemienną[166].
22 października sześciu żołnierzy zginęło w wybuchu miny drogowej[167]. W odwecie dzień później, armia pakistańska dokonała rajdu na talibskie kryjówki, mordując 18 napotkanych tam talibów. 26 października w akcji wojsk pakistańskich poległo kolejnych sześciu talibów i jeden żołnierz. 29 października armia zniszczyła kilka górskich kryjówek, zabijając przy tym 20 talibów[168].
1 listopada w nalotach helikopterów zginęło 12 talibów. W podobnej akcji z 6 listopada poległo 22 rebeliantów[169][170]. 7 listopada w walkach poległo 5 talibów w tym lokalny dowódca Hikmat Shah[171]. 11 listopada 8 rebeliantów zginęło w bombardowaniach. 13 listopada 15 rebeliantów zginęło w bombardowaniach. 21 listopada 15 rebeliantów zginęło w bombardowaniach. 25 listopada 8 rebeliantów zginęło w nalotach na kryjówki[172]. 1 grudnia doszło do walk lądowych w Orakzai. Armia zastrzeliła 10 talibów[173].
Skutki operacji
[edytuj | edytuj kod]Ogłoszenie zakończenia operacji w czerwcu 2010, było przedwczesną deklaracją, gdyż partyzantka talibska przeciągła się do zimy. Wpływ na jej zakończenie miała powódź oraz naloty, które w znacznym stopniu uszkodziły talibską infrastrukturę. W walkach zginęło od 2 tys. do 2,5 tys. talibów[2]. Aresztowano ponad 250 rebeliantów. Strona pakistańska traciła 62 żołnierzy, a 213 podczas bojów odniosło obrażenia[1].
Po zakończeniu operacji w Orakzai otwarto wszystkie drogi zamknięte pod 2005[174].
Operacja nadwerężyła mobilność sitaki Hakkaniego na pograniczu afgańsko-pakistańskim. Armia pakistańska poinformowała 6 grudnia 2010, iż oczyszczono Agencję Orakzai w 85% z dominacji talibskiej. Pozostałe 15% poddano starszyźnie plemiennej, która prowadziła rokowania z talibami. Ogłoszono wówczas po raz drugi wyzwolenie regionu. Sporo cześć talibów podczas walk przenikła do sąsiednich regionów, zwłaszcza do Waziristanu Północnego, Mohmand oraz Kurram, które też zostało faktycznie wyzwolone w czerwcu 2010[175][176].
W listopadzie i grudniu 2010 przeprowadzono krótkotrwałą operację w Mohmand, dokąd przeniknęli talibowie. Region ten od września 2009 był wolny od talibów[177]. Jednak po operacji w Orakzai talibowie się tam osiedli i 2 listopada zburzyli szkoły dla dziewczynek. Zabito tam kilkuset talibów, którzy zakończyli ataki na wojska[178].
W lutym 2011 starszyzna plemienna z talibami w Kurram zawarła porozumienie rozejmowe, które już miesiąc później zostało złamane. Talibowie atakowali konwoje na kluczowej drodze Thall-Parachinar, cześć szlaku tranzytowego między Islamabadem a Kabulem. Latem 2011 przeprowadzono operację w Kurram[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d 600 militants killed, 250 held in Orakzai operation: official. tribune.com.pk. [dostęp 2011-11-06].
- ↑ a b c Limited Goals, Limited Gains: The Pakistan Army’s Operation in Kurram. criticalthreats.org. [dostęp 2011-11-05]. (ang.).
- ↑ Daily Tracker: Pakistani Military Operations in Orakzai. criticalthreats.org. [dostęp 2010-04-04].
- ↑ a b c d e 21 militants killed in Orakzai operation. The News. [dostęp 2010-03-25].
- ↑ ورکزئی ایجنسی میں فوج طالبان کے مضبوط ٹھکانوں میں داخل. centralasiaonline.com. [dostęp 2010-03-25].
- ↑ Pakistani security forces kill 23 militants in NW. AP. [dostęp 2010-07-05].
- ↑ a b c d Militants’ hideouts in Orakzai bombed, 48 killed. dawn.com, 26 marca 2010. [dostęp 2016-10-28].
- ↑ Pakistan: Airstrikes kill 61 suspected militants. AP. [dostęp 2010-03-25].
- ↑ Pakistan battle kills 32 militants, 5 soldiers. france24.com. [dostęp 2010-03-26].
- ↑ a b 40 rebels killed in bombardment. Frontier Post. [dostęp 2010-03-25].
- ↑ a b c Pakistani troops kill 34 militants after attack. Reuters. [dostęp 2010-03-26].
- ↑ Senior military officer among five killed in Orakzai. dawn.com. [dostęp 2010-03-26].
- ↑ a b 39 militants, five officials killed in Orakzai Agency. The News. [dostęp 2010-03-27].
- ↑ a b 16 Taliban killed in Orakzai. Daily Times. [dostęp 2010-03-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-03)].
- ↑ a b Security forces kill 19 militants in Orakzai. Geo TV. [dostęp 2010-03-27].
- ↑ a b c Pakistani army kills 22 Taliban near Afghan border. dawn.com. [dostęp 2010-03-28].
- ↑ 15 more rebels killed in Orakzai F. P. Report. thefrontierpost.com. [dostęp 2010-03-28].
- ↑ 11 militants killed in Orakzai clashes. The News. [dostęp 2010-03-28].
- ↑ Troops kill 15 more militants in Orakzai. geo.tv. [dostęp 2010-03-28].
- ↑ a b Nine militants killed in Orakzai clashes. Geo. [dostęp 2010-03-29].
- ↑ a b 11 Taliban killed in Orakzai, Khyber. Daily Times. [dostęp 2010-03-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-03)].
- ↑ briefs.... The News. [dostęp 2010-03-30].
- ↑ a b Airstrikes kill 35 Taliban in Orakzai Agency. Daily Times. [dostęp 2010-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-03)].
- ↑ a b c 39 militants killed in Orakzai operation. The News. [dostęp 2010-03-31].
- ↑ Air strike kills 37 rebels in Orakzai. Frontier Post. [dostęp 2010-03-31].
- ↑ 11 Taliban killed in Orakzai. Daily Times. [dostęp 2010-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-03)].
- ↑ Militants kill Pakistani soldiers in attack on base. BBC News. [dostęp 2010-03-31].
- ↑ a b 15 militants killed in Orakzai, Mohmand. The News. [dostęp 2010-03-31].
- ↑ Five schools blown up, eight militants killed in Orakzai. dawn.com. [dostęp 2016-10-28].
- ↑ a b Pakistani troops kill 28 militants in northwest. Fox News. [dostęp 2010-04-01].
- ↑ a b c 18 militants killed in Orakzai shelling. The News. [dostęp 2010-04-01].
- ↑ Seven Taliban killed, 5 injured in Orakzai. Daily Times, 2 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-30)].
- ↑ Six soldiers among 36 killed in Orakzai. dawn.com, 3 kwietnia 2010. [dostęp 2016-10-28].
- ↑ a b 40 Taliban killed in Orakzai clashes. Daily Times, 4 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-03)].
- ↑ 21 extremists killed in Orakzai, 3 in Malakand. Geo TV, 4 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-04].
- ↑ 37 more militants killed in Orakzai. The News, 4 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-04].
- ↑ 15 Taliban killed in Orakzai. Daily Times, 6 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-09)].
- ↑ a b 13 militants killed in Orakzai. Daily Times, 7 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-07].
- ↑ Thirteen militants killed, 20 injured in Orakzai air strikes. dawn.com, 7 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-07].
- ↑ 4 schools bombed in Peshawar, Bara. The News, 9 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-09].
- ↑ Clashes leave 24 militants dead in Orakzai, Kurram. dawn.com, 10 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-10].
- ↑ Air strikes kill 100 in Khyber and Orakzai. dawn.com, 12 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-12].
- ↑ Security forces kill 122 militants in tribal areas. Geo TV, 10 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-10].
- ↑ a b 23 militants die in Orakzai military offensive. dawn.com, 12 kwietnia 2010. [dostęp 2016-10-28].
- ↑ Forces kill 19 Taliban in Orakzai. Daily Times, 12 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-12].
- ↑ Forty-one militants, two soldiers die in Orakzai fighting. dawn.com. [dostęp 2010-04-12].
- ↑ a b 39 militants killed in Orakzai clashes. The News. [dostęp 2010-04-12].
- ↑ Government makes rare admission of civilian killings. tribune.com.pk. [dostęp 2010-04-14].
- ↑ Orakzai, Kurram IDPs need urgent help: ICRC. The News. [dostęp 2010-04-15].
- ↑ 17 terrorists killed in Orakzai Agency. Geo TV. [dostęp 2010-04-15].
- ↑ Lashkar-e-Islam ready for talks with government. dawn.com. [dostęp 2010-04-15].
- ↑ 17 terrorists killed in Orakzai Agency. Daily Times, 17 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-17].
- ↑ Twenty-one militants killed in Orakzai clashes. dawn.com, 18 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-18].
- ↑ a b Eight militants killed in Orakzai. The News, 19 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-19].
- ↑ Aid running out for 1.3 million refugees: charities. dawn.com, 21 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-21].
- ↑ a b Twenty militants killed in Orakzai. dawn.com, 22 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-22].
- ↑ a b 26 militants, two soldiers killed in NW Pakistan. AFP, 22 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (25 kwietnia 2010)].
- ↑ a b Security forces kill 16 Taliban in Orakzai Agency. Daily Times, 23 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-23].
- ↑ a b 20 Taliban killed in Orakzai. Daily Times, 25 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-25].
- ↑ 15 militants killed in Orakzai. The News, 26 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-26].
- ↑ Military operation launched in Khyber Agency. dawn.com, 26 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-26].
- ↑ Forces kill 13 terrorists in Orakzai Agency. Daily Times, 28 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-28].
- ↑ Two commandos among 17 terrorists killed in Orakzai. Geo TV, 29 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-29].
- ↑ Official and 13 suspected militants killed in Orakzai. Express Tribune, 30 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-30].
- ↑ briefs.... The News, 1 maja 2010. [dostęp 2010-05-01].
- ↑ Troops kill at least eight militants in Orakzai. dawn.com, 30 kwietnia 2010. [dostęp 2016-10-28].
- ↑ Darra Adam Khel clash kills one militant. dawn.com, 30 kwietnia 2010. [dostęp 2016-10-28].
- ↑ Eleven suspected militants killed in Orakzai airstrikes. dawn.com, 1 maja 2010. [dostęp 2016-10-28].
- ↑ 15 terrorists killed in Orakzai operation. Daily Times, 2 maja 2010. [dostęp 2010-05-15].
- ↑ Militant positions pounded in Orakzai, 40 killed. Geo TV, 2 maja 2010. [dostęp 2010-05-15].
- ↑ Pakistani army kills 22 Taliban near Afghan border. [w:] AP [on-line]. dawn.com, 2 maja 2010. [dostęp 2010-07-07].
- ↑ 31 Taliban, 2 soldiers killed in Bajaur, Orakzai. Daily Tmes, 4 maja 2010. [dostęp 2010-05-15].
- ↑ 23 militants, two soldiers killed in Orakzai, Bajaur. The News, 4 maja 2010. [dostęp 2010-05-15].
- ↑ Pakistani Refugees Return to Lower Orakzai as Operation Ends. businessweek.com, 5 maja 2010. [dostęp 2010-05-25].
- ↑ Fresh clashes kill 26 in Orakzai. Exprees Tribune, 6 maja 2010. [dostęp 2010-05-15].
- ↑ Five killed as choppers pound Taliban hideouts in Orakzai. Daily Times, 8 maja 2010. [dostęp 2010-05-16].
- ↑ Troops kill at least eight suspected militants in Orakzai. dawn.com, 8 maja 2010. [dostęp 2010-05-16].
- ↑ 11 militants killed in Orakzai clashes. The News, 9 maja 2010. [dostęp 2010-05-16].
- ↑ Militant commander and aide killed in Swat. Express Tribune, 9 maja 2010. [dostęp 2010-05-16].
- ↑ Troops seize Taliban bastion in Dabori, Orakzai. dawn.com, 10 maja 2010. [dostęp 2010-05-16].
- ↑ briefs.... The News, 10 maja 2010. [dostęp 2010-05-16].
- ↑ Pakistani soldiers clash with Taliban, 40 dead. Reuters, 10 maja 2010. [dostęp 2010-05-17].
- ↑ 8 Taliban killed in Orakzai operation. Daily Times, 12 maja 2010. [dostęp 2010-05-17].
- ↑ Nine Taliban killed in Tirah airstrike. Daily Times, 14 maja 2010. [dostęp 2010-05-17].
- ↑ Seven terrorists killed in Orakzai. Daily Times, 15 maja 2010. [dostęp 2010-05-23].
- ↑ 58 Taliban killed in Orakzai. Daily Times, 17 maja 2010. [dostęp 2010-05-23].
- ↑ Thirty-two Taliban killed in Orakzai air strike, clashes. dawn.com, 17 maja 2010. [dostęp 2010-05-23].
- ↑ Thirty-two Taliban killed in Orakzai air strike, clashes. dawn.com, 18 maja 2010. [dostęp 2010-05-23].
- ↑ Forty-seven militants killed in Orakzai clashes. Daily Times, 19 maja 2010. [dostęp 2016-10-28].
- ↑ 53 militants, three soldiers killed in Orakzai clash. The News, 20 maja 2010. [dostęp 2010-05-23].
- ↑ 61 rebels killed in operation F.P. Report. The Frontier Post, 20 maja 2010. [dostęp 2010-05-23].
- ↑ a b Four soldiers, 60 Taliban killed in Orakzai clash. Daily Times, 20 maja 2010. [dostęp 2010-05-23].
- ↑ Forty militants killed in Orakzai clash. dawn.com, 19 maja 2010. [dostęp 2016-10-28].
- ↑ Aerial shelling kills 25 militants in Orakzai. Express Tribune, 20 maja 2010. [dostęp 2010-05-23].
- ↑ 34 Taliban killed in Orakzai operation. Daily Times, 22 maja 2010. [dostęp 2010-07-06].
- ↑ Fresh clashes in Orakzai kill 31. Express Tribune, 22 maja 2010. [dostęp 2010-07-06].
- ↑ FACTBOX-Security developments in Pakistan, May 23. Reuters, 23 maja 2010. [dostęp 2010-05-23].
- ↑ Pakistan troops kill 12 militants: officials. dawn.com, 25 maja 2010. [dostęp 2010-07-06].
- ↑ 15 Taliban killed in Orakzai airstrikes. Daily Times, 27 maja 2010. [dostęp 2010-07-06].
- ↑ 54 Taliban killed in Hangu and Orakzai. Daily Times, 28 maja 2010. [dostęp 2010-07-06].
- ↑ 80 Taliban killed in Orakzai blitz. Daily Times, 29 maja 2010. [dostęp 2010-07-06].
- ↑ 11 more terrorists killed in Orakzai. Daily Times, 30 maja 2010. [dostęp 2010-07-06].
- ↑ Forces, jet fighters kill 42 Taliban in Orakzai. Daily Times, 31 maja 2010. [dostęp 2010-07-06].
- ↑ 42 militants killed in Orakzai. The News, 1 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-09].
- ↑ TTP commander, 35 suspected militants killed in Orakzai. Express Tribune, 1 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-09].
- ↑ Army declares victory in Orakzai. Daily Times, 2 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (8 czerwca 2010)].
- ↑ DAWN.COM | Pakistan | Eighty per cent of Kurram cleared of militants, says army. Daily Times, 2 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (9 lipca 2010)].
- ↑ Taliban still rule half of Orakzai. Daily Times, 3 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (8 sierpnia 2010)].
- ↑ 20 Taliban killed in Orakzai aerial strikes. Daily Times, 2 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-09].
- ↑ a b Dozen militants killed in Orakzai clashes. dawn.com, 2 czerwca 2010. [dostęp 2016-10-28].
- ↑ Five civilians die as shell hits house in Orakzai. Daily Times, 2 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-09].
- ↑ Frontier Post. Frontier Post, 4 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-09].
- ↑ 25 militants killed in Orakzai blitz. The News, 6 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-09].
- ↑ 44 terrorists killed in Orakzai. The News, 7 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-09].
- ↑ 15 militants, soldier killed in Orakzai. The News, 8 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-12].
- ↑ Security forces kill 12 terrorists in Orakzai Agency. Dalily Times, 8 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 sierpnia 2012)].
- ↑ Orakzai: Six FC troops killed as Taliban storm checkpoint. Express Tribune, 9 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-12].
- ↑ 19 militants killed in Orakzai. Express Tribune, 10 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-12].
- ↑ Ten militants killed in Orakzai offensive. dawn.com, 10 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-12].
- ↑ 12 militants killed F.P. Report. The Frontier Post, 12 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-12].
- ↑ Fighter jets kill 10 militants in Orakzai. dawn.com, 12 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-12].
- ↑ a b Four schools, six houses blown up in Orakzai. The News, 13 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-12].
- ↑ 10 Taliban killed in Orakzai. Daily News, 15 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-13].
- ↑ Four militants killed in upper Orakzai, dawn.com, 19 czerwca 2010 [dostęp 2010-07-13] [zarchiwizowane 2010-06-22].
- ↑ a b 70 militants killed in Upper Orakzai. Express Tribune, 21 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-13].
- ↑ 25 Taliban killed across northwest. Daily Times, 21 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-13].
- ↑ Three soldiers, 10 Taliban killed in Orakzai clash. Daily Times, 22 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-13].
- ↑ 38 militants, four FC troops killed in Orakzai. Express Tribune, 23 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-16].
- ↑ 24 extremists killed in Orakzai. The News, 24 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-16].
- ↑ Eight terrorists killed in Orakzai. Daliy Times, 25 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-16].
- ↑ briefs.... The News, 25 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-16].
- ↑ 10 militants die in Orakzai. The News, 26 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-21].
- ↑ 14 Taliban killed in Orakzai. Dalily Times, 27 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-23].
- ↑ 14 terrorists killed in Orakzai, Swat. Dalily Times, 28 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-23].
- ↑ a b 4 soldiers, 66 Taliban killed in Orakzai, Bajaur. Dalily Times, 29 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-23].
- ↑ Four soldiers, three militants killed in Bajaur ambush. Express Tribune, 30 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-23].
- ↑ At least 20 militants killed in Orakzai blitz. dawn.com, 30 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-23].
- ↑ 10 Taliban killed in Orakzai Agency. Daily Times, 4 lipca 2010. [dostęp 2010-07-24].
- ↑ 12 Taliban killed, 2 soldiers injured in Orakzai Agency. Daily Times, 5 lipca 2010. [dostęp 2010-07-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 kwietnia 2011)].
- ↑ 10 terrorists killed in Orakzai airstrike. Daily Times, 6 lipca 2010. [dostęp 2010-07-24].
- ↑ 15 militants killed in Orakzai offensive. Geo TV, 8 lipca 2010. [dostęp 2010-07-24].
- ↑ briefs.... The News, 10 lipca 2010. [dostęp 2010-07-24].
- ↑ 35 rebels perish in Orakzai. The Frontier Post, 10 lipca 2010. [dostęp 2010-07-24].
- ↑ 22 Taliban killed in Upper Orakzai. Daily Times, 11 lipca 2010. [dostęp 2010-07-24].
- ↑ 28 rebels perish in Orakzai clash Misri Khan. The Frontier Post, 11 lipca 2010. [dostęp 2010-07-24].
- ↑ Security official killed, four injured in Orakzai blast. Daily Times, 13 lipca 2010. [dostęp 2010-07-24].
- ↑ 100 Taliban killed in Orakzai clash. Daily Times, 14 lipca 2010. [dostęp 2010-07-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 sierpnia 2012)].
- ↑ Fighter jets kill 24 Taliban in Orakzai. Daily Times, 15 lipca 2010. [dostęp 2010-07-24].
- ↑ Forces kill 15 Taliban in Orakzai. Daily Times, 16 lipca 2010. [dostęp 2010-07-24].
- ↑ Eighteen militants killed in Orakzai. dawn.com, 18 lipca 2010. [dostęp 2010-07-24].
- ↑ 25 terrorists killed in Orakzai airstrikes. Daily Times, 19 lipca 2010. [dostęp 2010-07-24].
- ↑ Forty-two militants killed in Orakzai, Kurram. dawn.com, 20 lipca 2010. [dostęp 2010-07-20].
- ↑ 40 terrorists killed in Orakzai. Daily Times, 20 lipca 2010. [dostęp 2010-07-20].
- ↑ 39 militants killed in Orakzai. Express Tribune, 23 lipca 2010. [dostęp 2010-07-23].
- ↑ 29 Taliban killed in Orakzai Agency. Daily Times, 24 lipca 2010. [dostęp 2010-07-24].
- ↑ Thirty-four militants killed in Orakzai, Kurram. dawn.com, 27 lipca 2010. [dostęp 2010-07-27].
- ↑ Arms recovered in Orakzai search operation. Daily Times, 27 lipca 2010. [dostęp 2010-07-27].
- ↑ Powódź w Pakistanie. [w:] PAP [on-line]. wiara.pl, 2 sierpnia 2010. [dostęp 2010-08-02]. (pol.).
- ↑ 1600 ofiar i ciągle pada. [w:] PAP, bbc.co.uk [on-line]. tvn24.pl, 8 sierpnia 2010. [dostęp 2010-08-08]. (pol.).
- ↑ 15 Taliban killed in Orakzai. Daily Times, 2 sierpnia 2010. [dostęp 2010-08-02].
- ↑ 12 Taliban killed in Orakzai clash. Daily Times, 3 sierpnia 2010. [dostęp 2010-08-03].
- ↑ Clashes leave 15 dead in NW Pakistan. Press TV, 19 sierpnia 2010. [dostęp 2011-11-05].
- ↑ National - Eight militants, soldier killed in Orakzai clashes”. Press TV, 21 sierpnia 2010. [dostęp 2011-11-05].
- ↑ Pakistani forces kill 13 militants. Press TV, 25 sierpnia 2010. [dostęp 2011-11-05].
- ↑ Orakzai Agency 90% cleared of militants, army says. Press TV, 7 września 2010. [dostęp 2011-11-05].
- ↑ Militants Kill Four High School Students in Orakzai Agency. freebird.instablogs.com, 7 września 2010. [dostęp 2011-11-05].
- ↑ Militants Kill Four High School Students in Orakzai Agency. BBC News, 7 września 2010. [dostęp 2011-10-22].
- ↑ 23 militants killed in Orakzai, Kurram. The Newss, 7 września 2010. [dostęp 2011-10-23].
- ↑ Twelve militants killed in Orakzai operation. The News, 1 listopada 2010. [dostęp 2011-11-05].
- ↑ 22 Taliban fighters killed in Orakzai in Pakistan. news.chennaionline.com, 1 listopada 2010. [dostęp 2011-11-05].
- ↑ Unidentified men kill 5 militants in Kurram. news.chennaionline.com, 7 listopada 2010. [dostęp 2011-11-05].
- ↑ Security forces kill 15 militants in Orakzai. Daily Times, 22 listopada 2010. [dostęp 2011-11-05].
- ↑ 10 militants killed in Orakzai. Daily Times, 1 grudnia 2010. [dostęp 2011-11-05].
- ↑ Orakzai elders agree to open all closed roads after five years. Daily Times, 1 grudnia 2010. [dostęp 2011-11-05].
- ↑ Haqqani-linked militants demand Rs2 crore to broker peace deal. Daily Times, 7 grudnia 2010. [dostęp 2011-11-05].
- ↑ Pakistan declares Afghan border region militant-free. Daily Times, 7 grudnia 2010. [dostęp 2011-11-05].
- ↑ 17 militants killed in Mohmand Agency. tribune.com.pk, 2 czerwca 2010. [dostęp 2010-07-09].
- ↑ Military operation kills up to 15 militants. dawn.com, 20 lutego 2010.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Daily Tracker: Pakistani Military Operations in Orakzai criticalthreats.org (ang.)